Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı A.D.
Umuttepe Yerleşkesi Eski İstanbul Yolu 10. km. 41380 KOCAELİ
Anabilim Dalı Başkanı: (+90 262) 3037549
Anabilim Dalı Sekreterliği: (+90 262) 3037556
Fax: (+90 262) 3037003
Eğitim
Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Programları
Sosyal Tıp
Sosyal tıp dersleri, Dönem I, 1. kurul içinde verilmektedir.
| Toplam Ders Saati: 24 |
| Kuramsal Dersler: 15 |
| Uygulama Dersleri: 9 |
Dersin Amacı
Bu dersin amacı öğrencilerin sağlığın sosyal belirleyicilerini kavraması; Türkiye’de ve dünyadaki halk sağlığı sorunları konusunda bilgi sahibi yapmaktır.
Hedefler
Bu dersin sonunda öğrenci aşağıdakileri kavramış olacaktır:
- Bir toplumda sağlık düzeyini belirleyen etmenleri ve etki mekanizmalarını
- Türkiye’de ve dünyada sağlık düzeyini
- Dünyada sağlık ile ilgili uluslararası örgütleri
- Türkiye’de sağlık hizmetlerinin örgütlenmesini
Kaynaklar
Temel ders kitabı
Eren, Nevzat. Çağlar Boyunca Toplum, Sağlık ve İnsan. SomGür Yayıncılık. Ankara. 1996
Diğer kaynaklar:
Giddens, Anthony. Sosyoloji. Ayraç Yayınevi, Ankara. 2000.
Kottak, Conrad Phillip. Antrolopoloji: İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. Ütopya Yayınları, Ankara. 2001.
| DERSİN ADI |
| Sağlık kavramı, toplum-sağlık ilişkisi |
| Toplumsal sağlık göstergeleri |
| Dünyanın sağlığı |
| Türkiye’nin sağlığı |
| Sağlığın belirleyicileri |
| Sağlık, hastalık ve kültür |
| Toplumu tanıma |
| Sosyal tıp ve hekimlerin toplumsal sorumluluğu |
| Sağlık hizmetlerinin gelişimi ve Temel sağlık hizmetleri |
| Türkiye sağlık sistemi |
| Çevre ve Sağlık |
| İş ve Sağlık |
| Göç ve sağlık |
| Bilimsel Yöntem |
| Bilim insanlarının sorumlulukları ve bilim insanlarından örnekler |
| Uygulama Dersleri |
| Kent ve sağlık |
| Kır ve sağlık |
| Sağlık Kurumları |
Halk Sağlığı Ders Kurulu
Halk Sağlığı dersleri Dönem III, 8. Kurulda Toplum Sağlığı ve Etik Ders Kurulu içinde verilmektedir.
| Toplam Ders Saati: 104 |
| Kuramsal Dersler: 72 |
| Uygulama Dersleri: 32 |
Amaç
Bu dersin amacı öğrencilere halk sağlığında temel kavramlarının öğretilmesi; toplumdaki sağlık sorunlarının saptanması ve çözülmesinde halk sağlığı yaklaşımının kazandırılmasıdır.
Hedefler
Bu dersin sonunda öğrenci aşağıdakileri kavramış ve yapabiliyor olacaktır:
- Toplumun sağlık sorunlarına tanı koyabilme
- Toplumun sağlık sorunlarına çözümler üretebilme
- Bir toplumdaki sağlık sistemini değerlendirebilme
- Sağlık hizmetlerinin yönetimi ilkeleri
İçerik
Halk sağlığına giriş, sağlık hizmetleri, sağlık yönetimi, epidemiyoloji (kesitsel, olgu-kontrol, kohort, deneysel araştırmalar), araştırma planlama, demografi, toplumsal sağlık göstergeleri, sosyal politikalar, sosyal güvenlik sistemleri, sağlık sistemleri, sağlık ekonomisi, bulaşıcı hastalıkların kontrolü, aşılama hizmetleri, üreme sağlığı, sosyal hastalıklar (tüberküloz, sıtma, AIDS vb), savaş ve sağlık, göçler ve sağlık, kronik hastalıkların kontrolü, çevre sağlığı, işçi sağlığı ve iş güvenliği, toplum beslenmesi, olağandışı durumlarda sağlık hizmetleri.
Kaynaklar
- Çağatay G ve Akın L (Eds). Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Güneş Kitabevi. Ankara. 2006.
- Eren N.,Öztek Z. Sağlık Ocağı Yönetimi, 4. baskı, Ankara,1992
- Wallace, RB. Maxcy-Rosenau-Last Public Health and Preventive Medicine (Ed: Wallace RB). 14. Edition, Appleton & Lange. 1998
- Roger Detels, James Mcewen, Robert Beaglehole, and Heizo Tanaka. Oxford Textbook of Public Health. 4. Edition. 2002
| DERSİN ADI |
| Halk sağlığında yöntem: grup çalışması -I |
| Halk sağlığında yöntem: grup çalışması -II |
| Halk sağlığında yöntem: grup sunumları |
| Halk sağlığı – Toplum tıp bilimleri |
| Halk sağlığında temel kavramlar |
| Sağlık sistemleri-I |
| Sağlık sistemleri-II |
| Türkiye’de sağlık hizmetlerinin tarihi |
| Dünyada ve Türkiye’de sağlıkta reform |
| Sağlık ekonomisi: Tanımlar ve kavramlar |
| Yataklı tedavi kurumları |
| Hastane yönetimi |
| Ayrımcılık ve sağlık hizmetleri |
| Sağlık Yönetimi |
| Bölge sağlık hizmetleri |
| Sağlık eğitimi ve sağlık okuryazarlığı |
| Sosyal politika |
| Tıp Eğitimi |
| Sağlık Hukuku |
| Demografi |
| Toplumsal sağlık göstergeleri |
| Türkiye’de ve Dünyada beslenme sorunları |
| Beslenme sağlık ilişkisi |
| Yeterli ve dengeli beslenme |
| Çevre sağlığında kavramlar, çevre kalkınma ilişkisi ve ekonomi politiği |
| İklim değişikliği ve sağlığı |
| Dış ortam hava kirliliği |
| İç ortam hava kirliliği |
| Sıvı ve katı atıkların zararsızlandırılması |
| Su ve sağlık |
| Su hijyeni |
| Okul sağlığı |
| Ulaşım ve sağlık |
| Elektromanyetik radyasyon ve sağlık |
| İyonizan radyasyon ve sağlık |
| Bulaşıcı hastalıkların durumu ve kontrolü |
| Salgın incelemesi |
| Aşılama hizmetleri |
| Bilimsel yöntem ve bilim insanının sorumlulukları |
| Epidemiyoloji nedir? Tıpta nedensel ilişki |
| Araştırma teknikleri ve tanımlayıcı araştırmalar |
| Kesitsel araştırma tekniği |
| Olgu-kontrol araştırma tekniği |
| Kohort araştırma tekniği |
| Deneysel araştırma tekniği |
| Yöntemsel araştırma tekniği |
| Araştırma planlaması |
| Kadın sağlığı hizmetleri |
| Dünyada ve Türkiye’de kadın sağlığının durumu |
| Sosyal hastalıklar: tüberküloz, AIDS epidemiyolojisi |
| Sosyal hastalıklar: sıtma epidemiyolojisi |
| Halk sağlığı açısından yaşlılık |
| Kronik hastalıklar epidemiyolojisi |
| ODD Epidemiyolojisi |
| ODD’da hızlı sağlık değerlendirilmesi |
| Halk sağlığı sorunu olarak şiddet |
| İşçi sağlığı ve iş güvenliği: kavramlar ve tarihçe |
| Türkiye’de çalışma yaşamı ve İSİG mevzuatı |
| İş kazaları |
| Çalışma yaşamında özel gruplar (çocuk işçiler, yaşlı işçiler) |
| Çalışma yaşamında özel gruplar (kadın işçiler, |
| özürlü işçiler) |
| Sağlık çalışanlarının sağlığı |
| Meslek hastalıkları-I |
| Meslek hastalıkları-II |
| Koruyucu Hekimlik Dersleri |
| Koruyucu hekimlik ve çocuklarda endokrin sorunlar |
| Koruyucu hekimlik ve kalp damar hastalıkları |
| Koruyucu hekimlik ve nefroloji |
| Koruyucu hekimlik ve dermatoloji |
| Koruyucu hekimlik ve fiziksel tıp |
| Koruyucu hekimlik ve çocuklarda nörolojik gelişim |
| Koruyucu hekimlik ve hematoloji |
Uygulama Dersleri
- Yuvacık Barajı ve Su Arıtma Tesisi
- İzaydaş Katı Atık Depolama Alanı
- Çenesuyu Dolum Tesisleri
- Gıda üretimi yapan işyerleri
Dönem VI. Halk Sağlığı Stajı Programı
Tıp Fakültesi son sınıf hekim adaylarına yönelik olan ve 7 haftalık dönemi kapsayan Kırsal Hekimlik Staj Programımızın genel çerçevesi aşağıda verilmiştir.
1. Kuramsal Dersler
Kırsal Hekimlik Stajının ilk üç günlük bölümü halk sağlığının temel konularını gözden geçirmek hedefiyle kuramsal derslere ayrılmıştır. Bu konular şunlardır;
- Sağlık kavramı ve bileşenleri
- Sağlık hizmetleri
- Sağlık sistemleri
- Türkiye’de sağlık hizmetleri
- Toplumsal sağlığın ölçütleri
- Birinci basamak sağlık hizmetleri yönetimi
- Bilimsel yöntem ve araştırma teknikleri
- Ölüm bildirim sistemi
- İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri
2. İlçe Sağlık Müdürlüğü Uygulaması
Stajın dördüncü günü ile başlayıp altıncı haftasına kadar süren dönemde hekim adayları Derince İlçe Sağlık Müdürlüğü ile bu kuruma bağlı olan Aile Sağlığı birimlerinde aktif olarak görev almaktadırlar. Bu çalışma çerçevesinde "İlçe Sağlık Müdürlüğü Çalışma Dosyası" ve "Aile Sağlığı Merkezi Çalışma Dosyası" nı doldurmaktadırlar. Her salı öğleden sonrası birer öğretim üyesi İlçe Sağlık Müdürlüğü'ne rutin ziyaret yaparak dosya ile ilgili sorular yanıtlanmakta ve daha önceden belirlenmiş başlıklar tartışılmaktadır.
3. Grup Çalışmaları
Staj süresince öğrenciler ile çeşitli konularda grup çalışmaları yapılmaktadır. Her grup için belirlenmiş ve yapılandırılmış grup çalışmaları şunlardır;
- Sağlık personelinin özlük hakları ve sorumlulukları
- Salgın incelemesi
- Türkiye'de anne ve çocuk sağlığının durumu
- Olağan dışı durumlarda sağlık hizmetleri
4. Seminerler
Öğrenciler staj boyunca iki seminer grubuna ayrılarak seminer hazırlar ve sunarlar. Her seminer grubu için öğretim üyelerinden birer danışman belirlenir. Seminer konuları öncelikle birinci basamakta konuları ile ilgilidir, zaman zaman sağlık hizmetleri ve sağlık politikası ile ilgili güncel konular da seminer konusu olarak seçilmektedir.
5. Kurum Gezileri
Hekim adayları her hafta cuma günü, staj sorumlusu öğretim görevlisi ile birlikte sağlıkla ilişkili kurumlara ziyaretlerde bulunmaktadırlar. Bu kurumlarda sorumlu kişilerle görüşülüp ilgili kurumun işlevi, yasal sorumlulukları, yönetsel yapılanması, yöneticilerin formasyonları vb. ile ilgili inceleme yapılmaktadır.
6. Araştırma
İnternler, stajın son 2 haftasında bir saha araştırmasının planlayarak ve yürütürler. Araştırma konuları birinci basamakta sık görülen halk sağlığı sorunları arasından seçilmektedir. Stajın son haftası içinde araştırma internler tarafından Anabilim Dalı'na sunulur.
Önceki Araştırma Raporları
- Eylül-Ekim 2018 İntörn Araştırması
- Temmuz-Ağustos 2018 İntörn Araştırması
- Mayıs-Haziran 2018 İntörn Araştırması
- Mart-Nisan 2018 İntörn Araştırması
- Ocak-Şubat 2018 İntörn Araştırması
- 2017 İntörn Araştırmaları
- 2016 İntörn Araştırmaları
- 2015 İntörn Araştırmaları
- 2014 İntörn Araştırmaları
7. Birinci Basamakta Adli Tıp Hizmetleri
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı'ndan bir öğretim üyesi adli muayene, otopsi, rapor yazma gibi konularda grup çalışması yapılmaktadır.
8. Okul Sağlığı
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Okul Sağlığı Birimi'nde bir hafta süresince ilköğretim öğrencilerinin okula giriş ve aralıklı kontrol muayeneleri yapılmaktadır. Okul çevre denetimi yapılmakta ve öğrencilere hijyen ile ilgili sağlık eğitimi verilmektedir.
Uzmanlık Eğitimi
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nda yürütülen Halk Sağlığı Uzmanlık Eğitim programında uzmanlık eğitimini standartlaştırmak, niteliğini arttırmak ve uzmanlık öğrencileri değerlendirmelerinin objektif kriterler üzerinden yapılmasını sağlamak üzere, KOÜTF Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Eğitim Öğretim ve Sınav Yönergesi, Tababet Uzmanlık Tüzüğü ve Tıpta Uzmanlık Tüzüğü esas alınarak hazırlanan bir “Uzmanlık Öğrencisi Eğitim ve Değerlendirme Dosyası” (asistan karnesi) uygulanmaktadır. Dosya, eğitim sürecinde yürütülmesi gereken etkinlikler ile eğitim programlarını kapsamaktadır ve Tıpta Uzmanlık Sınavı sonrası Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimi yapmaya hak kazanan ve Anabilim Dalı’nda göreve başlayan araştırma görevlilerince uzmanlık eğitimi süresince kullanılmak üzere hazırlanmıştır.
Uzmanlık eğitimi Anabilim Dalı’nda aşağıda belirtilen kapsamda yürütülür:
- Kuramsal eğitim.
- Rotasyonlar.
- Beceri kazanma uygulamaları.
- Eğitim kursları.
- Araştırma, bildiri, yayın etkinlikleri.
- Bilimsel etkinliklere katılım.
- Anabilim Dalı çalışmalarına aktif katılım.
- Tez çalışması.
Kuramsal Eğitim
Kuramsal eğitim yöntemleri temel olarak dört başlıktadır:
- o Anabilim Dalı’nda araştırma görevlilerine yönelik olarak yürütülen “Uzmanlık Öğrencisi Kuramsal Eğitim Ders Programları” çekirdek dersleri.
- o Dönem I, III, VI dersleri ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Yüksek Lisans programı teorik dersleri, kurum gezileri, uygulamaları.
- Seminer ve makale programları.
- Eğitim kursları.
Uzmanlık öğrencisi kuramsal eğitim çekirdek programını ilk altı ayda alır . Eğitim programı ve eğiticiler Anabilim Dalı tarafından her kuramsal eğitim döneminin başında yeniden belirlenir. Ayrıca her uzmanlık öğrencisi eğitiminin ilk yılında Dönem I, III ve VI Halk Sağlığı ders ve uygulamalarına katılmak zorundadır. Seminer ve makale sunumları ile eğitim kursları kuramsal eğitimin tamamlayıcı öğeleridir.
Rotasyonlar
Uzmanlık eğitiminde Tüzük gereği zorunlu olarak yapılması gereken rotasyonlar Dahiliye, Kadın Hastalıkları ve Doğum, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları’dır. Uzmanlık öğrencisi rotasyon tarihleri AD Akademik Kurulu kararı ile belirlenir. Rotasyon bitiminde ilgili AD sorumlusu tarafından rotasyon formu doldurulur ve dosyaya eklenir.
Anabilim Dalı rotasyonları, süreleri ve rotasyon içerikleri AD tarafından belirlenerek uygun görülen tarihlerde yapılır. Rotasyon bitiminde rotasyon formu doldurulur, ilgili birim sorumlusu tarafından onaylanır ve dosyaya eklenir.
| Klinik Rotasyon Süreci ve Hedefleri | |
| Rotasyon Süresi/Ay | Rotasyon Dalı |
| 1 AY | Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları |
| 1 AY | Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji |
| 1 AY | Göğüs Hastalıkları |
| 1 AY | İç Hastalıkları |
| 1 AY | Kadın Hastalıkları ve Doğum |
| 1 AY | Ruh Sağlığı ve Hastalıkları |
| 6 AY | Saha Eğitimi** |
- **Uygulamalı Saha Eğitiminin Yapılabileceği Birimler
- Türkiye Halk Sağlığı Kurumu,
- Halk Sağlığı Müdürlüğü,
- Toplum Sağlığı Merkezleri,
- İl Sağlık Müdürlüğü ve bağlı birimleri,
- Halk Sağlığı Laboratuvarı,
- Meslek Hastalıkları Hastanesi ve benzeri birimler
Beceri Kazanma Uygulamaları
Uzmanlık öğrencisi, eğitimi boyunca sürdürdüğü her aşamada uzmanlık eğitiminin gerektirdiği becerileri kazanmak durumundadır. Bu beceriler, uygulama çalışmaları sırasında belirlenen sorumluların gözetiminde edinilir ve onaylanır.
Eğitim Kursları
Uzmanlık eğitimi süresince eğitim kurslarına katılım uzmanlık öğrencisinin gerçekleştirmesi gereken faaliyetlerdendir. Kurslara katılım için AD Akademik Kurul kararı gereklidir. Kurs katılımları belgelenerek dosyaya eklenir.
Araştırma, Bildiri, Yayın Etkinlikleri
Uzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimi süresince AD’de yürütülen tüm faaliyetlere aktif olarak katılmak durumundadır. Bu faaliyetler arasında araştırma, bildiri ve yayın faaliyetleri eğitime önemli katkı sunacak çalışmalardır. Uzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimi boyunca en az dört araştırmaya katılmalı, en az dört bildiri ve/veya yayın hazırlığına katkıda bulunmalı ve bu katkılar sorumlular tarafından onaylanmalı, örnekleri dosyaya eklenmelidir.
Bilimsel Etkinliklere Katılım
Uzmanlık öğrencisi uzmanlık eğitimi süresince Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ulusal Halk Sağlığı Günleri ve Halk Sağlığı alanını ilgilendiren toplantılara katılır.
Katılım için AD Akademik Kurul kararı alınır ve katılım belgeleri dosyaya eklenir.
Belgeler
Halk Sağlığı Anabilim Dalı Dönem VI İntern Staj Rehberi
İlçe Sağlık Müdürlüğü Çalışma Dosyası
Aile Sağlığı Merkezi Çalışma Dosyası
İşyeri Hekimliği Çalışma Dosyası
Öğretim Üyeleri:
• Prof.Dr.Çiğdem ÇAĞLAYAN (Anabilim Dalı Başkanı)
• Dr.Öğr. Üyesi Ahmet Alp AKER