Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Tarihçe

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı 1995 yılında erişkin psikiyatrisi içinde Prof. Dr. Ayşen Coşkun ile çalışmalarına başlamıştır. Bölümümüz Ocak 1996'da Anabilim Dalı olmuştur. Anabilim Dalı olduktan sonra ana uzmanlık dalı olarak Tıpta Uzmanlık Sınavı ile araştırma görevlisi almaya ve uzmanlık eğitimi vermeye başlamıştır. 1999 yılında Prof. Dr. Belma Ağaoğlu ikinci öğretim üyesi olarak anabilim dalımızda göreve başlamıştır.

Tıp Fakültesi Hastanesi’nin 2005 yılında Umuttepe Kampüsüne taşınmasının ardından poliklinik hizmetleri hastane binasında sürdürülmeye başlanmıştır. Polikliniğimiz Eylül 2006 tarihinden itibaren Morfoloji binasındaki Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kliniğinde hizmet vermektedir. Haziran 2007’de poliklinik hizmetlerinin yanı sıra anabilim dalı bünyesi içinde KOÜ Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Gündüz Kliniği hizmet vermeye başlamıştır.

Halen üç profesör (Prof. Dr. Ayşen Coşkun, Prof. Dr. Nursu Çakın Memik, Prof. Dr. Özlem Yıldız Gündoğdu) 1 doçent (Doç. Dr. Şahika Gülen Şişmanlar), 3 Dr. Öğretim Üyesi (Dr. Öğretim Üyesi İrem Damla Çimen, Dr. Öğretim Üyesi Burcu Kardaş, Dr. Öğretim Üyesi Ömer Kardaş) ve 38 araştırma görevlisinden oluşan akademik kadro ile eğitim, araştırma ve tedavi hizmetleri yürütülmektedir.

Anabilim Dalımızda gerek mezuniyet öncesi gerekse mezuniyet sonrası eğitime öncelik verilmekte, çok sesli, kaliteli ve bilimsel gelişmeleri yakından izleyen, değişime açık eğitimin sağlanmasına çalışılmaktadır.

Eğitim

Mezuniyet Öncesi

Dönem I

Dr. Ayşen COŞKUN

• Gelişim kuramları

Dönem II

Dr. Özlem Yıldız GÜNDOĞDU

• Okul başarısızlığı

Dr. Nursu Çakın MEMİK

• Bağlanma

Dr. Ömer KARDAŞ

• Aile sistemleri ve anne baba tutumları

Dönem III

Dr. Özlem Yıldız GÜNDOĞDU

• Uyku ve dışa atım bozuklukları

Dr. Nursu ÇAKIN MEMİK

• Cinsel kimlik ve cinsel disfori

Dr. Şahika Gülen ŞİŞMANLAR

• Çocuklarda ihmal ve istismar
• Erken başlangıçlı şizofreni ve dissosiyatif bozukluk

Dr İrem Damla ÇİMEN

• Beslenme ve yeme bozuklukları

Dr. Burcu KARDAŞ

• Tik bozuklukları ve konuşma bozuklukları

Dönem IV

Dr. Ayşen COŞKUN

• Çocuklarda ve ergenlerde ruhsal muayene, değerlendirme ve psikiyatride görüşme ilkeleri

Dr. Özlem Yıldız GÜNDOĞDU

• Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, davranım bozukluğu ve karşıt olma karşı gelme bozukluğu

Dr. Nursu ÇAKIN MEMİK

• Obsesif kompulsif bozukluk ve konversiyon bozukluğu

Dr. Şahika Gülen ŞİŞMANLAR

• Otistik spektrum bozuklukları

Dr İrem Damla ÇİMEN

• Çocuk ve ergenlerde psikofarmakoloji
• Duygu durum bozuklukları, KZVD ve yas

Dr. Ömer KARDAŞ

• Çocuk psikiyatrisinde acil durumlar ve madde kullanım

Dr. Burcu KARDAŞ

• Anksiyete bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu

Sayfa Başı

Mezuniyet Sonrası

Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Mezuniyet Sonrası Eğitim Ders Programı

1. Yıl Eğitimi
1. Yarıyıl(Ocak –Haziran)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 101	Teorik ve uygulamalı psikoterapi teknikleri	5	Pazartesi	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 105	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	3	Pazartesi	Dr. İrem D. Çimen
TCR 103	Aile ve gelişim dönemleri	5	Salı	Dr. Nursu Çakın Memik
TCR 113	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	2	Salı	Dr. İrem D. Çimen
TCR 107	Çocuk ve ergenin psikiyatrik değerlendirmesi	5	Çarşamba	Dr. Özlem Y. Gündoğdu
TCR 115	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	3	Çarşamba	Dr. Burcu Kardaş
TCR 109	Çocuk ve ergenin ruhsal muayenesi	5	Perşembe	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 117	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	2	Perşembe	Dr. Burcu Kardaş
TCR 111	Psikolojik testler	5	Cuma	Dr. Ömer Kardaş

1. Yıl Eğitimi
2. Yarıyıl (Temmuz-Aralık)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 100	Anne baba tutumları	5	Pazartesi	Dr.Ayşen Coşkun
TCR 110	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	3	Pazartesi	Dr.İrem D. Çimen
TCR 102	Teorik ve uygulamalı psikoterapi teknikleri	5	Salı	Dr.Nursu Ç. Memik
TCR 112	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	2	Salı	Dr. İrem D. Çimen
TCR 104	Semiyoloji	5	Çarşamba	Dr.Özlem Y. Gündoğdu
TCR 114	Çocuk ve ergenlerde görülen temel ruhsal bozukluklar	3	Çarşamba	Dr. Burcu Kardaş
TCR 106	Erikson'un psikososyal gelişim kuramı	5	Perşembe	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 116	Piaget'nin bilişsel gelişim kuramı	2	Perşembe	Dr. Burcu Kardaş
TCR 108	Freud’un yapısal kuramı	5	Cuma	Dr. Ömer Kardaş

2. Yıl Eğitimi
1. Yarıyıl (Ocak-Haziran)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 201	Freud’un bölmesel kuramı	5	Pazartesi	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 211	Yas	5	Pazartesi	Dr. Özlem Y. Gündoğdu
TCR 203	Anne baba tutumları	5	Salı	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 213	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	2	Salı	Dr. Burcu Kardaş
TCR 205	Travma sonrası stres bozukluğu	5	Çarşamba	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 215	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	3	Çarşamba	Dr. Ömer Kardaş
TCR 207	Mental retardasyon	2	Perşembe	Dr. Ömer Kardaş
TCR 217	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	5	Perşembe	Dr. İrem D. Çimen
TCR 209	Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu	3	Cuma	Dr. Burcu Kardaş

2. Yıl Eğitimi
2. Yarıyıl (Temmuz-Aralık)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 200	Savunma mekanizmaları	5	Pazartesi	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 210	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	5	Pazartesi	Dr. Özlem Y. Gündoğdu
TCR 202	Teorik ve uygulamalı psikoterapi teknikleri	5	Salı	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 212	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	2	Salı	Dr. Burcu Kardaş
TCR 204	Yaygın gelişimsel bozukluklar	5	Çarşamba	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 214	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	3	Çarşamba	Dr. Ömer Kardaş
TCR 206	Oyun terapisi	2	Perşembe	Dr. Ömer Kardaş
TCR 216	Çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı tedavi yaklaşımları	5	Perşembe	Dr. İrem D. Çimen
TCR 208	Davranım bozukluğu ve karşıt olma karşı gelme bozukluğu	3	Cuma	Dr. Burcu Kardaş

3. Yıl Eğitimi
1.Yarıyıl (Ocak-Haziran)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 301	Özgül öğrenme bozuklukları	5	Pazartesi	Dr. Burcu Kardaş
TCR 311	Çocuk ve ergen psikiyatrisinde psikofarmakolojik tedaviler	5	Pazartesi	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 303	Anksiyete bozuklukları	5	Salı	Dr. Özlem Y. Gündoğdu
TCR 313	Tik bozuklukları	5	Salı	Dr.Ömer Kardaş
TCR 305	Bipolar affektif bozukluklar	5	Çarşamba	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 315	Çocuk ve ergen psikiyatrisinde psikofarmakolojik tedaviler	3	Çarşamba	Dr. İrem D. Çimen
TCR 307	Konuşma bozuklukları	5	Perşembe	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 317	Aile terapisi	5	Cuma	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 309	Çocuk psikiyatrisinde acil durumlar	2	Cuma	Dr. İrem D. Çimen

3. Yıl Eğitimi
2. Yarıyıl (Temmuz-Aralık)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 300	Psikotik bozukluklar	5	Pazartesi	Dr. Burcu Kardaş
TCR 310	Çocuk ve ergen psikiyatrisinde psikofarmakolojik tedaviler	5	Pazartesi	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 302	Obsesif kompulsif bozukluk	5	Salı	Dr. Özlem Y. Gündoğdu
TCR 312	Tik bozuklukları	5	Salı	Dr. Ömer Kardaş
TCR 304	Somatoform bozukluklar	5	Çarşamba	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 314	Çocuk ve ergen psikiyatrisinde psikofarmakolojik tedaviler	3	Çarşamba	Dr. İrem D. Çimen
TCR 306	Konuşma bozuklukları	5	Perşembe	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 316	Çocuk psikiyatrisinde acil durumlar	5	Cuma	Dr. Ayşen Coşkun
TCR 308	Evlat edinme	2	Cuma	Dr. İrem D. Çimen

4. Yıl Eğitimi
1. Yarıyıl (Ocak-Haziran)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 401	Adli psikiyatri	2	Pazartesi	Dr. Ömer Kardaş
TCR 411	Duygudurum bozuklukları ve intihar	2	Pazartesi	Dr. İrem D. Çimen
TCR 403	Boşanma	5	Salı	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 413	Duygudurum bozuklukları ve intihar	3	Salı	Dr. İrem D. Çimen
TCR 405	Davranışçı terapi	5	Çarşamba	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 415	Konsültasyon-liyezon	2	Çarşamba	Dr. Burcu Kardaş
TCR 407	Teorik ve uygulamalı psikoterapi teknikleri	3	Perşembe	Dr. Ömer Kardaş
TCR 417	Bedensel belirti bozuklukları ve ilişkili bozukluklar	3	Perşembe	Dr. Burcu Kardaş
TCR 409	Madde kullanım bozuklukları	5	Cuma	Dr. Özlem Y. Gündoğdu

4. Yıl Eğitimi
2.Yarıyıl (Temmuz-Aralık)

Kod	Konu	Saat	Gün	Öğretim Üyesi
TCR 401	Adli psikiyatri	2	Pazartesi	Dr. Ömer Kardaş
TCR 411	Duygudurum bozuklukları ve intihar	2	Pazartesi	Dr. İrem D. Çimen
TCR 403	Boşanma	5	Salı	Dr. Şahika G. Şişmanlar
TCR 413	Duygudurum bozuklukları ve intihar	3	Salı	Dr. İrem D. Çimen
TCR 405	Davranışçı terapi	5	Çarşamba	Dr. Nursu Ç. Memik
TCR 415	Konsültasyon-liyezon	2	Çarşamba	Dr. Burcu Kardaş
TCR 407	Teorik ve uygulamalı psikoterapi teknikleri	3	Perşembe	Dr. Ömer Kardaş
TCR 417	Bedensel belirti bozuklukları ve ilişkili bozukluklar	3	Perşembe	Dr. Burcu Kardaş

Olgu sunumu : Pazartesi 13.00-14.00

Süpervizyon saati : Salı 13.00-14.00

Seminer sunumu : Çarşamba 13.00-14.00

Kurul & makale saati : Perşembe 13.00-14.00

Eğitim toplantısı: Cuma 13.00-14.00 saatleri arasında yapılmaktadır.

Mezuniyet sonrası eğitime her yıl diğer üniversitelerde görev yapan öğretim üyeleri davetli konuşmacı olarak katkıda bulunmaktadır.

Sayfa Başı

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları A.D. Çatısında Yer Alan Birimler

Poliklinik Çalışma Programı

Bölümümüzde poliklinik hizmetleri düzenli olarak yürütülmekte ve gerekli durumlarda Gündüz Kliniği’nde takip ve tedavi hizmetleri verilmektedir. Ayrıca diğer bölümlerle konsültasyon ve liyezon çalışmaları sürdürülmektedir. Anabilim dalımızda yılda yaklaşık 25.000 hasta görülmektedir.

• Ön Görüşme Polikliniği
• Genel Poliklinikler
• Travma Birimi
• Çocuk Koruma Birimi
• Gündüz Kliniği
• Psikometrik Ölçme ve Değerlendirme Birimi

Genel Poliklinikler

Anabilim dalımızda altı adet genel poliklinik hizmet vermektedir. Hastalar polikliniklerimizde yaklaşık bir saat kadar süren bir değerlendirmeye alınmakta ve bu hizmet danışman öğretim üyeleri Prof. Dr. Özlem Yıldız Gündoğdu ve Dr. Öğretim Üyesi Ömer Kardaş ile birlikte yürütülmektedir. Gerekli görülen durumlarda hastanın değerlendirmesi Dr. Öğretim Üyesi Ömer Kardaş ile birlikte yapılmaktadır. Öğleden sonraki saatlerde takipli hastaların kontrolleri yapılmaktadır. Ayrıntılı değerlendirme ve tedavi için kontrol hastalarına yarım saat vakit ayrılmaktadır. Değerlendirmesi tamamlanan hastalar gerekli durumlarda özel polikliniklere devredilmektedir.

Travma Birimi

Travmatik yaşam olayları sonucunda ruhsal sorunlar yaşayan hastalarımızın takip ve tedavisi, ayrı bir poliklinikte Prof. Dr. Ayşen Coşkun ve Dr. Öğretim Üyesi İrem Damla Çimen süpervizörlüğünde gerçekleştirilmektedir. Bu poliklinikte çocukluk çağı ruhsal travmalarına bağlı gelişen ruhsal bozukluklar ayrıntılı ele alınmakta ve güncel tedavi modaliteleri uygulanabilmektedir. Bunlar aile tedavileri, bireysel psikoterapi, bilişsel-davranışçı terapi, oyun terapisi, ilaç tedavileri olarak sayılabilir. Ayrıca ailelere danışmanlık hizmetleri verilmekte tedavi sürecine aktif katılımları sağlanmaya çalışılmaktadır.

Çocuk Koruma Birimi

Rektörlüğe bağlı Çocuk Koruma birimimizde Adli Tıp Anabilim dalı ve diğer ilgili anabilim dalları ile birlikte hizmet verilmektedir. Adli merciler tarafından yönlendirilen çocuk ve gençlerin değerlendirmeleri yapılmakta ve raporlandırmaları tamamlanmaktadır. Ayrıca hastane içi ve dışında çocukla çalışan kurum ve kuruluşlardan yönlendirilen ihmal ve istismar olguları da değerlendirmeye alınmaktadır.

Gündüz Kliniği

Gündüz kliniği, hastalığının şiddeti yatarak tedavi görmeyi gerektirecek kadar yoğun olmayan, ancak ayaktan tedavi şartlarında hastalığının ele alınması zor olan çocuk ve ergenlerin tedavisi amacıyla uygulanmaktadır.

Batılı ülkelerdeki tedavi uygulamalarında çocuk ve ergen ruh sağlığı alanında önemli bir yere sahiptir.

Türkiye’de ilk kez Kocaeli Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları anabilim dalında 2007 yılında kurulmuştur ve kurulduğu yıldan itibaren alanında tek olarak hizmet vermektedir.

Kliniğimizin kadrosu, 1 hemşire, 1 psikolog, 1 sınıf öğretmeni, 5 araştırma görevlisi, 2 öğretim üyesinden (Prof. Dr. Nursu Çakın Memik, Dr. Öğretim Üyesi Burcu Kardaş) oluşmaktadır. Kliniğimizde izlenen hasta sayısı 10-12 kişi arasındadır.

Gündüz kliniğinde çok yönlü bir tedavi programı uygulanmaktadır. Hastalar bir yandan spor aktiviteleri, el işleri, mutfak uygulamaları, oyun, grup etkinlikleri gibi etkinliklere katılırken diğer yandan tedavi ekibi tarafından ruhsal tedavileri düzenlenmektedir. Servisimizde bilişsel davranışçı terapi, psikoeğitim, meşguliyet terapisi, ortam terapisi (mileu terapi), farmakoterapi (ilaç tedavisi) gibi terapi yöntemleri uygulanmaktadır.

Hasta kliniğimize başladığında ebeveynleri, öğretmenleri ve gerekli durumlarda diğer aile bireyleri ile görüşmeler yapılmaktadır. Ebeveyn görüşmelerinde sorunlar ve olası nedenleri detaylı bir şekilde değerlendirilmekte, öğretmenlerden de hastanın okul içerisindeki tutum, davranış ve akademik başarısı hakkında bilgi alınmaktadır.

Hastalar ile günlük bireysel görüşmeler yapılarak hastalara, tedavi sürecinde öğrenilenleri günlük yaşama aktarma konusunda destek olunmakta ve hastaların zaman zaman terapist eşliğinde uygulama yapmaları de sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra, tedavi ile meydana gelen değişikliklere uyumu artırmaya yönelik alıştırmalar yapılmaktadır. Görüşmelerde yapılması planlanan uygulamalar bir sonraki gün hasta ile konuşulmaktadır. Uygulama esnasında hangi alanlarda zorluk çektiği, uygulamanın sağladığı kazançlar hasta ile tartışılmaktadır. Hastalar haftanın başında haftayı planlayıp etkinlik ve görevleri tedavi ekibi ile birlikte belirlemektedirler.

Haftada 2 kez genel değerlendirme vizitleri yapılmaktadır. Bu vizitlerde tedavi ekibi ile hasta bir araya gelmekte ve hastaya verilen ödevler, hastanın yaşadığı zorluklar, kazanması planlanan beceriler, kullandığı ilacın etki ve yan etkileri değerlendirilmektedir.

Tedavi sürecinde hastanın ailesiyle her hafta bir kez görüşülerek, yaşanabilecek zorluklar, ailenin yerine getirmesi gereken sorumluluklar ve tedavi planlamasıyla ilgili gerekli bilgiler verilmektedir. Böylece ailenin tedavi sürecine etkin katılımı sağlanmaktadır.

Özetle, gündüz kliniğinde izlenen çocuk ve ergenler ailelerinden ve alışık oldukları çevrelerinden tümden ayrılmadan tedavi edilmektedirler. Bu durum hastanın yaşadığı zorlukları aşmasını kolaylaştırmakta ve hastanın kendi yaşantısına döndükten sonra da iyilik halinin sürmesini sağlamaktadır.

Davranışsal Bağımlılıklar Polikliniği

Anabilim dalımızda internet, oyun, kumar oynama bozukluğu ve diğer davranışsal bağımlılıklara yönelik tedavi hizmetleri sunulmaktadır. Diğer polikliniklerde değerlendirildikten sonra ve spesifik olarak davranışsal bağımlılık tespit edilen olgular bu polikliğine yönlendirilmektedir. Haftada bir gün Dr. Öğretim Üyesi Ömer Kardaş tarafından bu polikliniğe danışmanlık verilmektedir. Bu poliklinikte izlenen hasta ve ailelerine grup toplantıları planlanmaktadır.

Psikometrik Ölçme ve Değerlendirme Birimi

Kliniğimizde en çok kullanılan psikometrik değerlendirme ölçme araçları Denver II Gelişimsel Tarama Testi ile WISC-4 testidir.

Çocuklarda gelişmenin izlenmesi, normalden sapmaların erken tanınabilmesi için gelişimsel tarama testlerinin düzenli olarak kullanılması gereklidir. Denver II Gelişimsel Tarama Testi, 0-6 yaş grubu çocuklarda olası gelişimsel gecikmeleri belirlemek amaçlı kullanılan bir değerlendirme aracıdır. Uygulanma amacı, gelişim geriliğini belirleyerek çocuğun erken tanı ve tedavi olanaklarından yararlanmasını sağlamaktır.

Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği 4 (WISC-4) zekayı ölçmek için önemli bir değerlendirme aracı olarak 6-16 yaş grubunda kullanılmaktadır. WISC-4, sözel kavrama, algısal akıl yürütme, çalışma belleği, işlemleme hızı olmak üzere 4 bölümden oluşmakta olup kliniğimizde uygulanmaktadır.

Sayfa Başı

Çocuk ve Ergenlerde Sık Görülen Ruhsal Bozukluklar

Anksiyete Bozuklukları

Anksiyete/kaygı; kötü, korkunç bir şey olacakmış gibi bir beklenti içinde olma durumudur ve günlük yaşam içinde doğal bir tepki olarak kabul edilmektedir. Kaygının süresi uzar, şiddeti artar ve günlük işlevlerin yerine getirilmesini engeller ise patolojik kaygıdan, anksiyete bozukluğunun varlığından söz edilebilir. Anksiyete bozuklukları toplumda en sık rastlanan ruhsal hastalık grubudur. Çocukluk-ergenlik döneminde %5-15 gibi bir sıklıkta görülmektedir. Bu grupta görülen bozukluklar:

• Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu
• Yaygın Anksiyete Bozukluğu
• Fobik Bozukluklar
• Panik Bozukluğu
• Akut Stres Bozukluğu
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Anksiyete bozukluklarının tedavisinde bireysel terapi, aile terapisi, davranışçı-bilişsel terapi gibi yöntemler kullanılmakta ve gerekli görüldüğü taktirde ilaç tedavisi de bunlara eklenmektedir.

Major Depresif Bozukluk

Major depresif bozukluk çocuk ve ergenlerde oldukça sık görülen, belirgin işlev kaybına yol açabilen, sıklıkla başka ruhsal bozukluklarla birlikte olan, intihar girişimi ve madde kullanımı gibi ciddi sonuçlar doğurabilen, çoğu zaman tekrarlayan, erişkinlikte de devam edebilen, bu nedenlerle erken tanı ve tedavinin önemli olduğu ciddi ruhsal bir bozukluktur.

Başlıca belirtileri mutsuzluk veya sinirlilik, içe kapanma, etkinliklerden zevk alamama, uyku ve iştah değişiklikleri, enerji kaybı, huzursuzluk, konsantrasyon güçlüğü, değer-sizlik/suçluluk düşünceleri, intihar düşünceleri olarak sayılabilir.

Tedavide psikoterapi, bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi kullanılmaktadır.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (Dehb)

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun temel özelliği kalıcı ve sürekli dikkatsizlik belirtileri ve/veya benzer gelişim düzeyindeki çocuklara göre daha sık ve şiddetli hare-ketlilik ve dürtüsel davranışların olmasıdır.

Bu çocuklar ayrıntı gerektiren okul ya da diğer ödevlerinde dikkatsizce hatalar ya-parlar. Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmaşık bir biçimde sürdürürler, başladıkları işleri tamamlamakta zorlanırlar. Sanki akılları başka bir yerdedir ve söyleneni duymuyor-muş gibi davranırlar. Karşısındakileri dinleyemezler, konuşmaya yoğunlaşamazlar. Dikkatleri ilgisiz bir uyaranla kolaylıkla dağılabilir. Günlük etkinliklerde sıklıkla unutkandırlar.

Hiperaktivite, yerinde rahat duramama, oturduğu yerde bile kıpırdanıp durma, motor takılmış gibi sürekli hareket halinde olma belirtileriyle kendini gösterir. Bu çocuklar oturma-da, beklemede, zorluk çekerler, sık sık ayağa kalkıp gezinirler ya da ayak sallarlar. Çok konuşur ve sessiz etkinlikler (masal dinleme v.s) sırasında çabuk sıkılıp gürültü yaparlar.

Dürtüsel davranışlar kendini sabırsızlık, yanıtları geciktirmede zorluk, sırasını bekleme güçlüğü şeklinde gösterir. Yönergeleri dinlemezler, uygunsuz zamanlarda konuşma-ya başlarlar, insanların konuşmalarını keserler. Olası sonuçları düşünmeden tehlikeli olabilecek etkinliklerle uğraşırlar.

DEHB’nin okul çağı çocuklarında görülme sıklığı %3-5’tir. Genelde bozukluk ilkokul döneminde çocuğun okula uyumunun aksamasıyla tanınır. Ergenlik döneminde belirtiler azalır. Olguların çok az bir kısmı, tüm belirtileri erişkinlik döneminde de gösterir. İlaç tedavisi, aile eğitimi, bireysel terapi uygulanan tedavi yöntemleridir.

Davranım Bozukluğu

Davranım Bozukluğu, başkalarının temel haklarına saldırıldığı ya da yaşına uygun başlıca toplumsal değerlerin hiçe sayıldığı, yineleyici ya da sürekli davranışsal sorunların bulunması olarak tanımlanabilir. Çocuk ya da ergendeki başkaldırma, karşı gelme ve topluma aykırı davranışlar nedeniyle aile ve toplumla ilişkileri gittikçe bozulur.

Bu çocuk ve ergenler sıklıkla saldırgan davranışlar sergilerler, başkalarına gözdağı vererek istediklerini elde etmeye çalışırlar. Sıklıkla kavga dövüş başlatırlar. Hayvan ve in-sanlara acımasızca davranırlar, fiziksel ve cinsel içerikli şiddet uygulayabilirler. Başkalarının malına mülküne bilerek zarar verebilirler, bu amaçla yangın çıkarabilirler, araba camlarını kırabilirler okul eşyalarına zarar verebilirler. Hırsızlık ve dolandırıcılık yaygındır. Evden ve okuldan kaçma davranışları görülebilmektedir.

En sık görülen beş belirti sırasıyla yalan söyleme, görünmeden çalma, kabadayılık yapma, kavga dövüş başlatma ve okuldan kaçmadır.

Toplumda görülme sıklığı %5-15’tir, şehirlerde kırsal alanlardan daha sık görülmektedir. Erkek çocuklarda kızlara göre 4-5 kat fazladır.

Bu bozukluğun oluşumunda hem biyolojik, hem psikolojik, hem ailesel hem de sos-yal etmenler bir arada rol oynamaktadır.

Davranım bozukluğunun erken yaşta başlaması, erişkin yaşamda antisosyal kişilik bozukluğu ve madde kullanımıyla ilgili bozuklukların ön habercisi olabilir.

Bu bozuklukta belirgin ve uzun süreli sonuçlar sağlayacak tek bir tedavi yöntemi yoktur. İlaç tedavisi, aile eğitimi, bireysel psikoterapi, sosyal yardım tedavileri, fiziksel eği-tim programları tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır.

Karşıt Olma- Karşı Gelme Bozukluğu

Bu bozukluğun temel özelliği büyüklere yönelik yineleyici, olumsuz karşı gelme, itaatsizlik ve düşmanca davranış örüntülerinin olmasıdır. Olumsuz tutum ve karşı gelme davranışları, sürekli bir dikbaşlılık, yönlendirmelere direnç gösterme, uyumsuzluk, isteksizlik, erişkinler ve arkadaşlarıyla uzlaşmama biçimindedir. Karşı gelme ayrıca kasıtlı bir biçimde ve sürekli olarak sınırların zorlanması, görevlerin göz ardı edilmesi, kavga ve tartışmalarla ya da başkalarını suçlamalarla kendini gösterir. Bu bozukluk kendini daha çok ev ortamında gösterir. Okulda ya da toplumda gözlenmeyebilir. Bu bozukluğun belirtileri tipik olarak kişinin yakından tanıdığı erişkinlerle ya da arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde ortaya çıkar. Bu bireyler genel olarak kendilerini karşı gelen biri olarak kabul etmezler, hatta yersiz isteklerini ya da haksız tutumlarını savunmaya çalışırlar.

Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu 8 yaşından önce ortaya çıkar ve ergenlik döneminden sonra görülmez. Başlangıç tipik olarak yavaştır, genellikle aylar ve yıllar içinde ortaya çıkar. Olguların önemli bir bölümünde Davranım Bozukluğunun gelişimsel bir öncüsüdür.

Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğunun birincil tedavisi çocuk ve ergenin bireysel psikoterapisi yanı sıra ana-babaya danışmanlık hizmeti verilmesidir.

Otistik Spektrum Bozukluğu

Otizm, yaşamın erken dönemlerinde başlayan ve yaşam boyu süren, sosyal ilişkiler, iletişim, davranış ve bilişsel gelişmede gecikme ve sapmayla giden gelişimsel bir bozukluk olarak kabul edilmektedir. Bunun sonucunda çocuklar, çevrelerinin çok farkında değilmiş gibi, kendi dünyalarında yaşarlar, sosyal ilişkide kayıtsız kalırlar. İnsanları, gereksinimlerini giderici nesneler gibi görürler. Zamanlarını dönme, döndürme, kol çırpma, bir şeyleri sal-lama ya da elleri ve parmaklarıyla oynama gibi yineleyici davranışlarını tekrarlayarak geçirebilirler. Nesneleri dizmekten, kitap ve dergi sayfalarını çevirmekten ya da reklamları sey-retmekten, müzik dinlemekten hoşlanırlar; bunları yaparken çevrede olup bitene kayıtsız kalırlar. Bazılarının sözcükleri vardır. Ancak bir kısmı duyduklarını tekrarlar, sözcükleri gereksinimlerini ifada etmek için kullanmazlar. Bazıları reklam sözcüklerini ya da sözcükleri söyleyebildikleri halde, sosyal iletişim için konuşmazlar. Bir kısmının bellekleri bir hayli güçlüdür; yolları, gördükleri yerleri anımsadıklarını belli ederler, duyduklarını özellikle tekerlemeye benzer şeyleri kolay ezberlerler.

Temel belirtiler ise;

• Uygun yüz ifadesi, jest mimik kullanımı ve göz göze gelmekten kaçınması,
• Akranlarıyla yaşına uygun ilişki kurmakta zorlanması,
• Diğer insanlarla paylaşmanın olmaması,
• Duygularını ifade edememesi,
• Dil gelişimde gerilik olması,
• Amacına uygun oyun kuramaması,
• İlgi alanının dar olması olarak sayılabilir.

Tedavi amaçlı çocuğun örgün ve özel eğitiminin planlanmakta, aileye bozukluk ile ilgili bilgi ve danışmanlık verilmekte, hastanın ek sorunlarına yönelik psikoterapiler ve ilaç tedavileri uygulanmaktadır.

Obsesif Kompülsif Bozukluk

Obsesyon (takıntı-saplantı): kişinin isteği dışında, tekrar tekrar zihninde beliren ve kişiye rahatsızlık veren düşünceler, hayaller, istekler veya görüntülerdir. Kompülsiyon (zorlantı): takıntıların yarattığı kötü düşünce ve hisleri gidermek için yapılan tekrarlayıcı davranışlardır. Toplum genelinde OKB sıklığı %1-3 arasında değişmektedir. Çocuklarda sanıldığından daha sık görülür. Çoğunlukla çocukluk veya ergenlik yıllarında başlar.

Sıklıkla görülen takıntı ve zorlantılar: kirlenme korkusu, kuşku simetri veya kesinlik ihtiyacı, cinsel ve dinsel düşünceler, zarar verme veya zarar görme ile ilgili düşünceler, yıkama- temizleme ihtiyacı, kontrol etme, sayma, düzeltme, biriktirme ve soru sormadır. Obsesyon ve kompülsiyonlar bir arada olabileceği gibi, kişide yalnızca bir tanesi de olabilir. Kişide ciddi işlev kaybına neden olur.

Tedavide bireysel psikoterapi, aile terapisi, bilişsel davranışçı terapi ve medikal tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.

Sayfa Başı

Kekemelik

Kekemelik, genellikle 3-5 yaşları arasında başlayan bir konuşma bozukluğudur. İlk sözcükte ya da cümle aralarında takılma, duraksama ve uzatmanın ile karakterize; yalnız-lık, gerginlik ve tedirginlik ile tetiklenen bir durumdur. Kekemeliğin ortaya çıkışı çocuğun toplumsal uyumunu aksatabilir. Çocuk alay konusu olacağından korkarak konuşmaktan çekinebilir. Bu durumda çocuğun arkadaş ilişkilerini ve okul başarısını önemli ölçüde etki-ler. Çekingen, güvensiz olan ve baskı altında yetiştirilen çocuklarda, uyumsuzluk daha da belirgin hale gelebilir.

Kekemeliklerin çoğu geçicidir. İki- üç yaşları arasında beliren kekemeliklerin büyük bir çoğunluğu fizyolojik kekemelik olup, kısa sürede tümden yok olabilir. Ancak ağır keke-melerde iyileşme oranı yüzde ellilerde kalmaktadır.

Kekemeliğin, ne kadar sürede düzeleceğini önceden kestirmek oldukça güçtür. Ke-kemelik başlar başlamaz, bir çocuk ruh sağlığı hekimine danışılması önerilmektedir. Çocu-ğun ruhsal sorunlarının tümden incelenmesi ve anne– baba tutumlarının gözden geçiril-mesi kekemeliğin ilerlemeden geçmesini sağlayabilir.

Çocukluk Çağı Şizofrenisi

Şizofreni insanın kişiler arası ilişkilerden ve gerçeklerden uzaklaşarak kendine özgü bir içe kapanım dünyası yaşadığı; düşünce, algılama ve davranışlarda önemli bozuklukların görüldüğü bir hastalıktır.

Genellikle ergenlik döneminde başlar. Erkeklerde başlangıç yaşı kadınlara göre da-ha erkendir. Tablonun çocukluk döneminde başlaması halinde “Çocukluk Çağı Şizofrenisi” olarak adlandırılır, çok daha nadir görülür.

Çocuklarda başlangıç sinsi biçimlidir. Başlangıç dönemindeki belirtiler hastalığa özgü olmayan özellikler (neşesizlik, derse ilgisizlik gibi..) taşıyabilmekte ve bu aşamada tanıyı güçleştirmektedir.

Hastalığın en sık görülen belirtilerinden biri olan varsanılarda hasta gerçekte var olmayanı algılamaktadır. Bu yanlış algılar sıklıkla işitsel ve/veya görsel niteliktedir. Hastalar gerçekle ilgisi olmayan veya çarpıtılmış düşüncelere sahip olabilirler (kendine zarar verilmek istendiği gibi.. ).

Yüz ifadesinde donukluk, keyif verici etkinliklere ilginin azalması, uyku problemleri, garip davranışlar, öfke patlamaları, akran ilişkilerinden uzaklaşma, kendine özen gösterme ve temizlikte yetersizlikler de hastalığın diğer belirtilerinden bazılarıdır.

Hastalığın oluşumunda birden çok etkenin rol aldığı düşünülmektedir. En önemli etkenlerden biri genetik yatkınlıktır. Toplumda görülme riski %0.5-1 iken, hastaların 1. der-ce akrabalarında bu risk 5-10 kat daha fazladır. Psikolojik ve çevresel etkenlerin de rol oynadığı belirtilmektedir. Hastalıktan sorumlu gen henüz bulunamamıştır. Şizofreni alevlenme ve remisyon dönemleri ile giden, süreğen bir hastalıktır.

Uyku ve Uyanıklık Bozuklukları

Uyku; düzenli tekrarlanan ve kolaylıkla geri dönebilen dinamik bir süreçtir. Farkındalığın ve çevreye yanıtın geri dönüşümlü olarak azaldığı, doğal bir durumdur. Uyku bozuklukları genel popülasyonda çok yaygındır. Genel popülasyonun %30’unda her ay en az birkaç gece uyku bozukluğu olduğu bildirilmiştir. Çeşitli araştırmalarda çocuklarda uyku bozukluklarının %20-30 oranında görüldüğü, 2-15 yaş arası çocuklarda %27 oranında uykuya dalma güçlüğü ve %25 oranında gece sık uyanma olduğu bildirilmiştir.

Uyku bozuklukları çeşitleri şunlardır:

• İnsomnia bozukluğu (Uykusuzluk)
• Hipersomnolans bozukluğu (Aşırı Uyuma)
• Narkolepsi (Ani uyku atakları, düşme)
• Solunumla ilişkili uyku bozuklukları
• Uyku- uyanıklık döngüsü bozukluğu
• Parasomnialar:
• 1) Kabus
• 2) Gece Korkusu
• 3) Uyurgezerlik
• Huzursuz bacak sendromu
• Madde/İlaç ile ilişkili uyku bozukluğu

Uyku bozukluğunun değerlendirilmesinde öykü çocuğun veya ergenin kendisinden ve aile-sinden alınmaktadır. Çocuğun ve ergenin alışılmış uyku uyanıklık düzeni, kimle ve nerede yattığı, yatma zamanı ile ilgili alışkanlıklar ve bu düzende ortaya çıkan değişiklikler sorgulanır. Değişiklikler; gelişimsel nedenlerle olabilir, geçici olabilir, özgül bir uyku bozukluğu ya da ruhsal, fiziksel bir hastalığın belirtisi olabilir. Primer uyku bozukluklarında tedavide ilk basamak, uyku hijyeninin sağlanmasıdır. Gerekirse ilaç tedavisi planlanmaktadır.

Beslenme ve Yeme Bozuklukları

Sağlıklı beslenme büyümenin temelidir. Beslenmenin fiziksel gelişim için gerekli gıdayı sağlamasının yanı sıra duygusal gelişim açısından da önemi büyüktür. Beslenme; anne babalara bebekleri ile nitelikli zaman geçirmek ve var olan ilişkiyi geliştirmek için önemli fırsatlar sağlar.

Çocuk ve ergenlerin yeme sorunlarının bulguları yaşla birlikte değişmektedir.

Beslenme ve Yeme Bozuklukları:

1. Pika (yiyecek niteliği olmayan gıdaların tüketimi)
2. Geri çıkarma (geviş getirme) bozukluğu
3. Kaçıngan /kısıtlı yiyecek alımı bozukluğu
4. Anoreksiya nervoza
5. Bulimiya nervoza
6. Tıkanırcasına yeme bozukluğu
7. Tanımlanmış diğer bir beslenme ve yeme bozukluğu
8. Tanımlanmamış beslenme bozukluğu

Tedavide psikoterapi, aile terapisi ve ilaç tedavisinden faydalanılmaktadır.

Sayfa Başı

Alt Islatma (Enürezis)

Genellikle çocuklar idrar kesesi kontrolü gerçekleşinceye kadar, yani ortalama olarak iki, üç yaşlarına kadar geceleri altlarını ıslatır. Gündüz idrar kesesi kontrolü, iki yaş dolaylarında kazanılır; gece kontrolü ise beş yaşına kadar devam edebilir. Beş yaşından sonra alt ıslatmanın devam etmesi ‘enürezis’ olarak adlandırılır. Enürezis, hem sık rastlanması, hem de çocuk ve ana-baba için zor bir durum olması açısından önemlidir.

Enürezis iki biçimde görülebilir. Bunlardan ilki, ‘birincil enürezis’tir. Sinir-kas kontrolünün gelişmesindeki gecikmeden kaynaklanabilir ve doğumdan başlayarak süregelir. Bu gecikme ana- babanın düzensiz ya da yetersiz tuvalet eğitiminin bir sonucu olarak da oluşabilir. Birincil enürezis zamanla kaybolur ve tuvalet kontrolünde diğer çocukların düzeyine ulaşım sağlanır. Diğer enürezis türü ‘ikincil enürezis’ adını alır. Bu tür alt ıslatma olayında tuvalet kontrolü oluştuktan sonra bir gerileme söz konusudur.

Yapılan incelemeler alt ıslatma sorunuyla çocuğun duygusal dünyası arasında yakın bir ilişkinin olduğunu ortaya koymaktadır. Erken yaşta ve sert yaklaşımla tuvalet eğitimi vermenin zararlı olduğu bilinmektedir. Enürezisin tedavisinde ilk olarak organik nedenlerin araştırılması ve organik sorun varsa tedavi edilmesi önemlidir. Ruhsal çatışmaların önlenmesi için anne ve babanın tutum ve davranışlar konusunda eğitilmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir. Tedavi sürecinde çocukla da çalışılmaktadır. İkincil enürezis olduğunda, gerilemeye neden olan psikososyal etkenler de ele alınmaktadır.

Uyum Bozuklukları

Ruhsal veya sosyal stres etkenleri sonrası belirgin duygusal ya da davranışsal belirtilerin ortaya çıkması ‘uyum bozukluğu’ olarak tanımlanmaktadır. Çocukluk döneminde uyum bozukluğuna sebep olabilecek stres etkenlerine ebeveyn ölümü, ebeveyn boşanması, kardeş doğumu, fiziksel hastalık, yaralanmalar, ebeveynden ayrılma, okula başlama gibi durumlar örnek olarak verilebilir. Çocuklarda bu gibi stres ve kaygıya sebep olan olaylardan sonraki 3 ay içerisinde mutsuz, keyifsiz olma, sıkıntılı görünme, sık ağlama, umutsuzluk, yeni ortaya çıkan korkular, davranış sorunları, içe kapanma, saldırganlık, aşırı hareketlilik gibi belirtiler görülmesi uyum bozukluğunu düşündürür.

Tedavide ilk olarak ayrıntılı bir psikiyatrik değerlendirme yapılır. Bir sonraki adım (mümkün olabilen durumlarda) stres faktörünün ortadan kaldırılmasıdır. Stres etkeninin ortadan kaldırılamayacağı durumlarda (ebeveyn kaybı, boşanma, kronik hastalıklar gibi…) çeşitli terapi ve görüşme teknikleri kullanılarak başa çıkma mekanizmalarının güçlendirilmesi ve uygun aile desteğinin verilmesi sağlanır. Gerekli durumlarda ilaç tedavileri kullanılabilir.

Basmakalıp Davranış Bozukluğu

Sosyal bir amacı olmayan ve sürekli ortaya çıkan tekrarlayıcı davranışlar basmakalıp davranışlar olarak tanımlanmaktadır (el sıkma, el sallama, oturduğu yerde sallanma, eşyaları ağza alma, kendi kendine vurma, tırnak yeme gibi).

Basmakalıp davranışlar, bireyin kendisine ve çevresine zarar verici davranışlar ol-masa da, sosyal ortamlarda kabul görmeme, dışlanma, eğitim ve öğretim fırsatlarından kısıtlı olarak yararlanma gibi, gerek bireyin gerekse çevresindekilerin yaşantısını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu davranışlar özellikle de eğitim ortamlarında bireyin öğrenme fırsatlarını kesintiye uğratmakta ve sosyalleşmeyi engellemektedir.

Eşlik eden tanıları olan hastalara farklı tedavi yaklaşımları uygulanmakta olup tedavide ilk aşamada davranışçı yöntemler kullanılmaktadır.

Bebek Psikiyatrisi

0-3 yaş arası bebek ve küçük çocuklarda da bir takım ruhsal sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bunların başında uyku ve yeme problemleri, motor ve zihinsel gelişim sorunları, dil ve konuşma problemleri, bağlanma bozukluğu ve otizm spektrum bozukluğu sayılabilir.

Bu tür zorlukların erken dönemde belirlenip gerekli önlemlerin alınması çocuğun ileri yaşlarda geliştireceği daha ciddi ruhsal sorunları engellemek için oldukça önemlidir.

Cinsel Gelişim ve Cinsel Eğitim

Genellikle 3 yaş civarında çocuklar kız-erkek cinsiyet ayrılığını sezip, incelemeye başlarlar, soru ve davranışlarıyla cinsel konulara ilgilerini belli ederler. Daha sonra, bebeklerin nereden ve nasıl geldiklerini sormaya başlarlar. Bu sorular karşısında ailelerin tepkileri çok önemlidir. Anne ve babanın korkusu, çocuğun sorularına yanıt aldıkça işi ileri götürüp zor sorular soracağıdır. Oysa çocuk 3-4 yaşlarında cinsel konulardan uzaktır.

Ailelerin çoğu karmaşık açıklamalar yapmak gerektiği duygusuna kapılıp bocalarlar. Bazı aileler de cinsellik konularını çocuğun yanında çok rahat konuşarak çocuğun merakını gereksiz yere kamçılar. Cinsel konularda soru sormayan çocuklar genellikle sorularına yanıt bulamadığı için susarlar. Soru sorduklarında yanıtlanmaz ise, çocuk daha meraklı ve araştırmacı olabilir. Merakını sözle değil davranışlarıyla belli edebilir. Evcilik ya da doktorculuk oyunlarında aradığı yanıtları bulmaya çalışabilir.

Çocukta cinsel ilgi okul öncesi çağda en yoğundur. Okula başlamasıyla birlikte ilgi ve merakta azalma görülür. Cinsel ilgiler uykuya yatmış gibidir.

Çocuk kendi cinsinin eğilimleri desteklendiği sürece kız ya da erkek kimliğini benimseyecektir. Bir çocuğun kız ya da erkek doğması, cinsel kimliğini kazanması için koşuldur ama yeterli ve tek koşul değildir. Cinsel duygu ve eğilimlerin kişilik gelişiminde etkin ve önemli olduğu bilinmektedir. Çocukta cinsel duygulara bağlı çatışmaların ve saplantıların ruhsal gelişmeyi yolundan saptırabildiği gözlenmiştir. Bundan dolayı da ailelerin çocuklarına cinselliği öğretmeleri konusunda bilgilendirilmeleri önemlidir.

Alkol Madde Kullanım Bozukluğu

Ergenlerdeki alkol madde kullanım bozukluğu son yıllarda ciddi bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Sigara, alkol ve bağımlılık yapıcı maddeler genellikle ilk olarak ergenlik döneminde kullanılır. Ergenlik döneminde beyin gelişimi devam etmektedir. Özellikle beynin dürtü denetimi, karar verme gibi görevlerinden sorumlu bölgesi henüz gelişimini tamamlamamıştır.

Ergenlerin bağımlı olmasından sorumlu bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Bu faktörler; bireysel, ailesel ve çevresel faktörler şeklinde ayrılabilir. Bireysel faktörler arasında ruhsal hastalıklar (DEHB, depresyon, kaygı bozuklukları vs.), genetik, göç gibi durumlar sayılabilir. Ebeveynin madde kullanması, tutarsız ebeveyn tutumları ailesel faktörler arasında sayılırken, akran etkisi, madde kullanan arkadaş, medya, yetersiz denetim, ulaşılabilirlik ve kabul görme çevresel faktörlerdendir.

Aşağıda sayılan durumlar ergenlik döneminde normal olarak görülebileceği gibi madde kullanım bozukluğu açısından da uyarıcı olabilir.

• Arkadaş çevresinde değişiklik
• Ders başarısında değişiklik
• Özbakımda değişiklik
• Uyku uyanıklık döngüsünde değişiklik
• İştah düzensizlikleri
• Ergenin yaşam alanında madde kullanımı ile ilişkili materyalerin bulunması
• Aile geçirilen sürenin azalması
• Değerli eşyaların kaybı
• Gence ait teknolojik eşyaların uygunsuz biçimde kaybı

Diğer psikiyatrik bozukluklarda olduğu gibi madde kullanım bozukluğunun da tedavisi mümkündür. Bu konuda çocuk ve ergen psikiyatristlerine, Çocuk ve ergen madde bağımlılığı tedavi merkezlerine (ÇEMATEM) başvuru yapılmalıdır.

 

Öğretim Üyeleri:

• Prof.Dr. Özlem Yıldız GÜNDOĞDU  (Anabilim Dalı Başkanı)

• Prof.Dr. Nursu ÇAKIN MEMİK

• Doç.Dr. Şahika GÜLEN ŞİŞMANLAR

• Dr.öğr.Üyesi İrem Damla ÇİMEN

• Dr.öğr.Üyesi Burcu KARDAŞ

• Dr.öğr.Üyesi Ömer KARDAŞ

Sayfa Başı